Hoogstamfruitbomen zijn gevormd door de mens. Het is een cultuurgewas en heeft verzorging nodig van de wieg tot het graf. Hoogstamfruitbomen groeien niet zonder een minimum aan verzorging. Deze verzorging is bijzonder belangrijk in de eerste tien jaren. Een goed verzorgde en gezonde appelboom in een hoogstamboomgaard kan 70 à 150 jaar oud worden. Net zo lang of zelfs langer als een mensenleven.
Licht en lucht in de boom is zeer belangrijk. Mijn opa zij altijd: je moet een pettenspoan door de boom kunnen gooien. Dan is het goed.
Een nieuw aangeplante hoogstamvruchtbomen heeft aandacht nodig in de eerste levensjaren. Wordt deze verzorging in de eerste jaren nagelaten, dan ontwikkelen er zich maar enkele tot daadwerkelijke bomen; de meeste kwijnen al in de eerste jaren door verschillende oorzaken weg. De onkosten die je later hebt met het weer herstellen van de ontstaande schade is in veel gevallen groter dan de weinige maar regelmatige handelingen, die je de boom in de eerste 5 tot 10 levensjaren kunnen geven.

Tot de minimum verzorging van jongere hoogstamvruchtbomen in de eerste jaren behoren:

1. Het vrijhouden van de boomschijf door het verwijderen of door mulchafdekking van onkruid en grasbegroeing in de bloeitijd, alsook in de maanden april tot juli. Dit gedurende de eerste 5 jaren. Tot er een krachtige jaaraanwas van de kruin ontstaat en de jonge boom zich tegen de concurrenten van de groenlandschappen kan verzetten.
2. Regelmatige vormsnoei van de bomen tot de opbouw van een draag vast kruingestel met stamverlenging en gesteltakken (bij ontbreken daarvan uitbuigen of afbinden) minstens in de eerste 8 – 10 jaar.
3. De eerste vijf jaren zo min mogelijk vruchten aan de boom laten komen. Vruchtvorming gaat namelijk ten koste van de groei.
4. Jaarlijkse controle van de boombescherming.
5. Stamcontrole: zijscheuten aan de stam worden of helemaal weggenomen of ter versterking van de diktegroei – op 1-2 ogen teruggesnoeid. Wegsnijden van de eventuele aanwezige kankerwonden (bij appel en peer) tijdens de plantengroei (mei – juli) en bij droog weer.
6. Controle voor woelrat aantasting aan de wortelen: is de boom beweeglijk? Het verwijderen van de compostlaag van de wintermaanden.
7. Water geven bij aanhoudende droogte tussen april en juli, In het bijzonder in het eerste jaar. Optimaal zou zijn in het eerste jaar gelijktijdig compost als meststof op de boomschijf te strooien. Dit is bevorderlijk voor de boom en ter verbetering van de boomstructuur. Een kruiwagen compost of beter polstalmest, in april aangebracht, werkt op korte termijn als een mulchlaag ter onderdrukking van de grasconcurrenten. Een verdergaande bemesting van
8. Snoei van sterke takken tijdens de bloeitijd bij meeldauw alsook bij zeer sterke bladval.
9. Verwijderen van kankerwonden bij appel- en perenbomen zodra de besmetting vastgesteld wordt. Als voorzorg vóór de bloeitijd (mei tot juli) en bij droog weer (een verspreiding van ontstane wonden kan dan vermeden worden.
10. Indien nodig het aanbrengen van een gordelgolfkarton rond de stam bij oudere appelbomen vanaf eind mei tot oogsttijd. De rupsen benutten deze (loodrechte lopende) buisjes van het karton als schuilplaats om zich te verpoppen en kunnen, ca. alle drie weken, verzameld worden en vernietigd. Ze zijn ook nuttig tegen oorwormen, deze gebruiken de karton ook als broedplaats.
11. Bestrijden van bladvretende rupsen vooral in het voorjaar.
12. Witkalken van de stammen tijdens de wintermaanden, om het gevaar op vriesschade te verminderen.

Bron: Boomgaardenstichting

Tot de verdere verzorging van hoogstamvruchtbomen in de productie jaren behoren:

1. Treffen van maatregelen teneinde aantasting door schimmels en insecten te voorkomen.
2. Bestuiving door middel van bijen. Het krom uitgroeien van appel of peer wordt in verband gebracht met het onvoldoende bestuiven van het vruchtbeginsel. Het werk van de bijen is dus van onschatbare waarde voor een fruitboomgaard.
3. Uitdunnen van jonge vruchten voor het verkrijgen van goed gevormde en smakelijke vruchten

Als het zeer warm en zonnig wordt is het oppassen geblazen.
Een aantal fruitgewassen is dan extra gevoelig voor zonnebrand, waardoor enkele voorzorgsmaatregelen genomen moeten worden:

1. Werkzaamheden in het gewas kun je het beste even uitstellen zoals zomersnoei, vruchtdunning, opbinden en uitbuigen.
   
2. Vruchten die geen zon gewend zijn zullen als eerste schade van de zon ondervinden.
3. Vaak is niet alleen de hoge temperatuur, maar ook de lage relatieve luchtvochtigheid reden van problemen. Om deze wat hoger te houden kun je beter het gras lang laten en niet kort maaien. Indien mogelijk kan ook overdag enkele keren water gegeven worden.
4. Controleer regelmatig drainwater en bodemvocht om tijdig bij te kunnen sturen.
5. Plagen zoals spint, bladvlooien en trips, maar ook vogelschade kunnen bij warmer weer exploderen;
   

In de boomgaard wordt natuurlijk milieubewust gewerkt. De grootste winst wordt behaald met de inzet van ‘natuurlijke vijanden’ in de boomgaard, waarmee we een biologisch evenwicht creëren.

Enkele milieuvriendelijke maatregelen zijn:

1. Nestkasten voor torenvalken en uilen tegen de muizen.
2. Bloempotjes met stro voor een goede verblijfsplaats voor de oorwurm, het tegengaan van bladluis.
3. Uitzetten van roofmijt om roestmijt en spint te bestrijden.
4. Met ‘feromoonverwarring’ zorgt een lokstofje ervoor dat de mannetjes van de fruitmot geen vrouwtjes kunnen vinden voor de bevruchting. Daardoor worden veel minder vruchten aangetast door de fruitmot.
5. Gebruik van potstalmest. Kunstmest wordt alleen ingezet in uiterste nood.
6. Zorg voor bijen in de boomgaard

Weersinvloeden en plagen kunnen voorkomen in de boomgaarden waaronder:
-    Bevriezing
-    Mieren
-    Konijnen/Hazen
-    Rupsen
-    Woelmuis, -rat
-    Nachtvorst
-    Schimmel, Meeldauw, Hagelschot
-    Pruimenmotje
-    Rozekever
-    Luizen
-    Vogels
-    Droogte
-    Storm, valwinden
-    Perepok
-    Kanker
-    Engerlingen