Appels helpen dat je lichaam resistenter wordt tegen ontstekingen. Ook goed voor je bloedsuikerspiegel, want een appel geeft langzaam suikers af in het bloed.

De appel is een belangrijke bron van voedingsstoffen en draagt bij aan een goede gezondheid. Dit onderschreven onderzoekster Dianne Hyson en voedingsdeskundige Renate Frank tijdens het Interpoma-congres in Italië, vorig jaar.

“Vandaag de dag is er een toenemende hoeveelheid wetenschappelijk bewijs dat de consumptie van appels bijdraagt aan een goede gezondheid.” Met deze woorden begon Dianne Hyson, onderzoekster bij de California State University in de Verenigde Staten, haar lezing tijdens het Interpoma-congres. Zo hebben ten minste vijf onderzoeken aangetoond dat de consumptie van appels de gezondheid van de longen verhoogd. Deze effecten variëren van een verbeterde longcapaciteit tot een verlaagde kans op astma en longkanker.

Hyson refereerde aan een onderzoek in Finland, die gedurende 24 jaar werd uitgevoerd, naar het voorkomen van longkanker onder 9.959 mannen en vrouwen. Het bleek dat met de consumptie van groenten en fruit, inclusief appels, het aantal gevallen van kanker met 20% werd gereduceerd. Daarnaast was onder personen met de hoogste inname van appel, de kans op longkanker 46% kleiner. De stoffen die daar vooral een rol bij spelen zijn quercetine, catechine en anthocyaan, die allen tot de flavonoïden behoren. Van alle fruitsoorten is de appel een van de belangrijkste bronnen van deze stoffen. Omdat een belangrijk deel van de quercetine en - alleen in roodgekleurde rassen - anthocyaan zich in de appelschil bevindt, is het van belang dat ook de schil gegeten wordt.

Dat het eten van appels een negatief effect zou hebben op het gebit, acht Hyson niet definitief bewezen. “Er zijn onderzoeken die dit concluderen, maar er zijn evenzoveel onderzoeken die het tegendeel hebben aangetoond.”

Meer onderzoek nodig
Niet alleen longaandoeningen, maar ook de kans op hartkwalen en beroertes zouden met het eten van appels sterk gereduceerd kunnen worden. Een 28 jaar durend onderzoek onder 9.208 mannen, eveneens in Finland uitgevoerd, wees uit dat proefpersonen die 54 tot 71 g appel per dag aten, een 40% kleinere kans hadden op een hartaanval dan proefpersonen die minder of geen appels aten.

Een vervolgstudie onder vijfduizend mannen en vrouwen in de leeftijd van 30 tot 69 jaar toonde aan dat appelconsumptie de kans op hartkwalen verkleint. De proefpersonen werden gedurende veertien jaar herhaaldelijk geïnterviewd over hun eetpatroon. Gedurende die periode bleek er een tegenovergestelde relatie tussen de inname van flavonoïden en een dodelijk hartinfarct te bestaan. Bij vrouwen was de kans 46% kleiner en bij mannen 22%. Opvallend is dat het algehele sterftecijfer bij vrouwen 31% en bij mannen 24% lager was. “Appels blijken dus bescherming te bieden tegen de drie belangrijkste dodelijke ziekten, namelijk hartkwalen, beroertes en longkanker”, gaf Hyson aan.

Gerelateerd aan hartaandoeningen is het cholesterolgehalte in het bloed. Uit een laboratoriumonderzoek met het bestanddeel pectine - waarvan appels een belangrijke leverancier zijn - bleek dat 10 tot 50 g zuivere pectine het cholesterolgehalte met 5 tot 19% reduceert. Hyson maakte hierbij de kanttekening dat laboratoriumonderzoek met afzonderlijke componenten wel inzicht geeft in hun effect op de gezondheid, maar dat het vooral om het totaal gaat. “Het effect van de appel als geheel, dus de combinatie van de verschillende stoffen, is van belang.” Volgens de onderzoekster zijn meer in-vivo-studies (proeven op proefpersonen) nodig om de oorzakelijke verbanden tussen appels en gezondheid te bevestigen.

Ideale snack
Ook de Duitse voedingsdeskundige Renate Frank onderschreef het belang van de appel in de voeding. Zij constateerde: “We hebben vandaag de dag heel veel levensmiddelen, maar één op de vier ziekten is gerelateerd aan het voedingspatroon. Er wordt bovendien onregelmatig gegeten en weinig tijd genomen voor de bereiding van een maaltijd.”

De appel is volgens haar een ideale snack. De vrucht is rijk aan koolhydraten voor de levering van energie, vitaminen voor een beter immuunsysteem, mineralen voor de regulatie van het metabolisme en vezels ter bevordering van de vertering. Daarnaast bevatten appels weinig calorieën en hebben zij een hoog vochtgehalte (85%). “De dagelijks benodigde inname van water is 1 tot 2 liter. Door veel waterrijke stoffen te eten hoef je minder water te drinken”, aldus Frank. Ten slotte is de appel erg praktisch. “Een appel is handzaam, direct klaar voor consumptie en kan overal gegeten worden.”

Appel goed voor de lijn
Om lichamelijk en geestelijk productief te kunnen zijn, heeft het menselijk lichaam koolhydraten nodig. Het maakt echter sterk uit welke koolhydraten genuttigd worden. Frank illustreerde dit met een herkenbaar voorbeeld. “De meeste zoetigheden bevatten sacharose en glucose. Na de consumptie, bijvoorbeeld via een stukje chocolade, worden deze suikers snel in het bloed opgenomen. De bloedsuikerspiegel stijgt daardoor snel en er wordt veel insuline geproduceerd om deze te stabiliseren. Door de bovenmatige insulineproductie neemt de behoefte aan suiker echter toe en men grijpt al snel naar een tweede stukje chocolade. De bloedsuikerspiegel neemt weer toe en het proces zet zich voort totdat de reep chocolade op is.”

De energiewinst bij het eten van zoetigheden is beperkt, stelde Frank. Alleen gedurende de eerste 30 minuten na consumptie is hiervan sprake. Daarna daalt de bloedsuikerspiegel zeer snel, tot zelfs onder de normale waarde. Dit heeft tot gevolg dat de chocolade-eter ongeveer 2 uur na de consumptie opnieuw een hongergevoel krijgt.

Bij appels als snack werkt het geheel anders, legde Frank uit. De suikers in appels bestaan voor 10 tot 20% uit glucose en sacharose en voor 80 tot 90% uit fructose. Fructose wordt langzaam in het bloed opgenomen. Na het eten van een appel neemt de bloedsuikerspiegel dus langzamer toe en wordt ook minder hoog. De insulineproductie is daardoor gering, waardoor de bloedsuikerspiegel langer verhoogd blijft en er gedurende langere tijd een energietoename is. De bloedsuikerspiegel daalt vervolgens heel langzaam en komt niet onder de normale waarde. Hierdoor blijft een tweede hongergevoel uit. “Appels zijn dus ook erg geschikt voor de slanke lijn.”

Aan dit laatste zijn ook de vezels in de vrucht debet. Vezels worden namelijk niet omgezet in vet. Integendeel, er is energie nodig om vezelrijke stoffen door de darm te transporteren. Daarnaast zijn vezels een voedingsbron voor nuttige darmbacteriën en dragen zij ertoe bij dat gif- en afvalstoffen uit het lichaam worden getransporteerd. Om de zogenoemde ontgifting van de darmen te bevorderen, deed Frank het recept van een kuurdag van de hand (kader).

Tot slot benadrukte Frank nogmaals het gezondheidsbelang van appel. “Naar mijn mening moet je niet één, maar twee appels per dag eten. Dit houdt niet alleen de dokter op afstand, maar de appel fungeert dan als dokter.”

Darmontgiftingskuur
Appels bevatten per 100 g vruchtgewicht circa 2,4 g vezels. Deze vezels zijn een voedingsbron voor nuttige darmbacteriën en helpen bij de ontgifting van de darmen. Om deze ontgifting te bevorderen kan - gedurende één dag - onderstaand recept worden gehanteerd.
• Ontbijt: appel met havervlokkenmuesli en één glas appelsap.
• Middageten: appel-aardappelsoufflé.
• Namiddag: één appel.
• Avondeten: toast met kaas en appel (één volkoren boterham met een halve appel en een plak kaas roosteren in de oven).
• Voor het slapen gaan: appelthee met honing.

Belang van antioxidanten
Om voedselcomponenten om te zetten in energie, heeft het lichaam zuurstof nodig. Tijdens dit proces wordt zuurstof omgezet in water. In circa 2% van de gevallen is deze omzetting onvolledig en ontstaat een zogenaamde zuurstofvrije radicaal. Vrije radicalen zijn zeer reactief en kunnen eiwitten, vet en DNA beschadigen. Dit zou een belangrijke rol spelen bij het stimuleren van het verouderingsproces en het ontstaan van bijvoorbeeld kanker en hart- en vaatziekten. Overigens kunnen vrije radicalen ook in het lichaam ontstaan door roken, luchtvervuiling, blootstelling aan zonlicht en door de synthese van cellen van het immuunsysteem bij het aanvallen van binnendringende bacteriën.

Het lichaam heeft zelf een effectief systeem om zich tegen vrije radicalen te beschermen. Dit gebeurt via enzymen en antioxidanten die zich van nature in het lichaam bevinden. De inname van antioxidanten via voedsel - bijvoorbeeld vitamine C en E, carotenoïden en flavonoïden - vormen daarnaast een extra bescherming, zo blijkt uit recent onderzoek.

15/08/2019
Nieuwe studie toont aan dat je écht een appel per dag moet eten
‘An apple a day keeps the doctor away’, zo luidt het aloude gezegde. Blijkbaar schuilt er ook een grond van waarheid in. Een nieuw onderzoek heeft aangetoond dat mensen die dagelijks appels eten minder risico lopen om te sterven door kanker of een hartaandoening.

Waar de appel dat grote gezondheidsvoordeel aan te danken heeft? Aan de flavonoïden, oftewel antioxidanten die in appels en in andere groente en fruit zitten. Mensen die per dag 500 mg flavonoïden eten, zouden minder risico lopen om te overlijden door kanker of een hartaandoening.

Om tot die conclusie te komen, hebben wetenschappers van de Edith Cowan Universiteit de gegevens van een oudere studie geanalyseerd. Het gaat om het zogenoemde ‘Danish Diet, Cancer and Health’-onderzoek waar 53.048 mensen aan deelnamen en 23 jaar lang gevolgd werden. Tijdens die periode werd nauwgezet bijgehouden wat de deelnemers aten. Op die manier konden de wetenschappers nagaan hoeveel flavonoïden ze dagelijks naar binnen speelden.

De resultaten van het nieuwe onderzoek werden gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications. Mensen die per dag 500 mg flavonoïden consumeerden, liepen 36% minder risico om de volgende 23 jaar te sterven. Concreet zakte het risico om te overlijden door hart- en vaatziekten met 38%, door kanker met 36%.

Opvallend: dat effect geldt bij iedereen, maar is het sterkste bij mensen die roken en minstens twee alcoholische drankjes per dag dronken. Dat zijn net twee factoren die gelinkt worden aan kanker, ontstekingen, een hoge bloeddruk en bloedklonters. “Het is geweten dat roken en veel alcohol drinken het risico op een overlijden vergroot. Dat risico zal verkleinen bij mensen die voldoende flavonoïden consumeren, maar het maakt niet alles ongedaan”, benadrukt hoofdauteur Nicola Bondonno. “Het beste is nog steeds om te stoppen met roken en minder alcohol te drinken.”

Mensen die meer dan 500 mg flavonoïden per dag consumeerden, hadden daar geen extra baat bij. “Het is dus belangrijk om voldoende van deze antioxidanten te consumeren. Dat gaat gemakkelijk door je voedingspatroon aan te passen. Door een tas thee te drinken, een appel, een appelsien, 100 g bosbessen en 100 g broccoli te eten, is het klusje al geklaard”, stelt Bondonno.

Hoe het komt dat appels en co. het risico om te overlijden verkleinen, is niet volledig duidelijk. Al heeft Bondonno wel zo’n donkerbruin vermoeden. “Roken en alcohol drinken zorgen voor meer schade aan je bloedvaten en voor meer ontstekingen in je lichaam. Twee zaken die het risico op een heleboel ziektes verhogen”, legt de hoofdauteur uit. “De antioxidanten hebben daarentegen ontstekingsremmende effecten en ze verbeteren de functie van de bloedvaten.”

05/12/2020
Onderzoekers kwamen erachter dat het in appels krioelt van bacteriën. Schattingen lopen uiteen dat een appel rond de 100 miljoen bevat. De meeste rond de 90 miljoen zitten in de zaden van de appel.
Het viel de onderzoekers op dat de samenstelling van de bacteriën in biologisch geteelde appels veel meer diverse en uitgebalanceerde bacteriegemeenschappen bevat dan conventionele appels uit de supermarkt.
De biologisch geteelde appels beschikken daarnaast over specifieke groepen bacteriën die een goede invloed hebben op onze gezondheid.
De onderzoekers kwamen er ook achter dat conventionele appels juist een groep bacteriën bevatten die bekende ziekteverwerkers herbergen terwijl deze niet teruggevonden werden in biologische appels.
Kortom, de studie toont aan dat biologische geteelde appels gezonder en mogelijk ook smakelijker zijn dan conventionele appels.